اقتصاد جامعه اطلاعاتی و دسترسی به اطلاعات

در جامعه اطلاعاتی، دانش تبدیل به یک فاکتور مهم در اقتصاد شده است و به همین دلیل تلاش شده است تا از طریق حق مالکیت معنوی از حقوق ناشران محافظت شود. این مهم موجب شده است تا مرز میان ایده‌ها و عبارات در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد. این وضعیت بیشتر در مواردی که تنها یک پایگاه داده معتبر وجود دارد یا در ثبت اختراع تجاری، نمود پیدا می‌کند.

پیشرفت‌های فنی در عرصه کپی و انتشار آثار در فضای دیجیتال به اوج رسیده‌اند و این امکان را به کاربران داده‌اند که آثار را به راحتی کپی کنند و به اشتراک بگذارند. این امر باعث شده است سرمایه‌گذاری در این عرصه با تاثیرات منفی روبرو شود.
سرمایه‌گذاران نیز برای به چالش کشیدن این تهدیدها به دستگاه‌های فنی متوسل شده‌اند که از دور زدن قوانین کپی‌رایت و سایر اقدامات غیرقانونی جلوگیری می‌کنند. اما این فناوری‌های جدید قادر نیستند که حقانیت اهداف اشخاص را تشخیص دهند و بر اساس آن تصمیم‌گیری کنند. بنابراین سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند تا بجای قانون، از طریق تجهیزات دیجیتالی قانون را اجرا کنند.
فناوری همواره دارای تاثیرات مثبت و منفی بوده است. اینترنت، که منبع عظیمی از اطلاعات است که می‌تواند نقش مهمی در فرایند آموزش و تحقیقات داشته باشد، در عین حال می‌تواند تهدیدی جدی برای کپی‌رایت نیز تلقی شود.
اصول حق مالکیت معنوی باید تضمین کند که حقوق کاربران برابر با حقوق ناشران است. در فضای دیجیتال، برداشت نسخه‌ای از محتوا حتی برای استفاده شخصی نیز به رسمیت شناخته نشده است اما استثنائاتی بوجود آمده‌ است که در صورت حصول اطمینان، این امکان را می‌دهد تا برای مقاصد علمی از داده‌ها استفاده شود.
هر نویسنده در درجه اول یک محقق و کاربر است. نویسنده در زمان انجام کارش باید بتواند به ادبیات تولید شده در حوزه کارش دسترسی داشته باشد.

منبع:
Mazumder, A. (۲۰۱۶). Database Law: Perspectives from India. Springer.
مترجم: محمدامین اصانلو (دانشجوی کارشناسی جامعه‌شناسی دانشگاه تهران)